WPŁYW NA TWIERDZENIE
Mielizna ta wypływa nieodparcie z fałszywego twierdzenia, iż jeżeli państwo polskie zapewnia mniejszościom pewien współudział w swych rządach, pewne prawa polityczne, to celem tego państwa przestaje być wielkość narodu polskiego, a staje się „ogół obywateli” czy coś w tym rodzaju. Jest to założenie jak najfał- szywsze. Nie ulega wątpliwości, iż może się zdarzyć wypadek, w którym polityka asymilacyjna w stosunku do mniejszości jest w interesie państwa i narodu w nim rządzącego. Tak było na przykład przed wojną w stosunku Rosji do mniejszości ukraińskiej. Nie ulega jednak jednocześnie najmniejszej wątpliwości, iż istnieją wypadki, w których porozumienie z mniejszością, kompromis z jej dążeniami, jest także w interesie danego narodu. Tak było na przykład, o ile chodzi o porozumienie Rosji z mniejszością finlandzką. Jeżeli więc dziś my jesteśmy zwolennikami porozumienia z mniejszością — dajmy na to ukraińską — to nie dlatego, żebyśmy mieli nie dążyć do wielkości narodu polskiego, ale właśnie dlatego, iż uważamy, że polityka taka jest zgodna z interesem politycznym narodu i państwa polskiego.